تعریف پولشویی

مراحل اساسی در دستورالعمل جامعه اروپایی مصوب مارس 1990 تعریف پولشویی به صورت زیر است: تبدیل یا انتقال یك دارایی، بـــا علم به اینكه از فعالیتهای مجرمانه به دست آمده باشد، به منظور پنهان داشتن یا گم كردن رد منشا غیرقانونی آن دارایی، یا كمك به شخصی كه مرتكب چنین جرمی شده است برای گریز از پیامدهای قانونی جرم مزبور.

تعریف پولشویی در پیمان نامه شورای اروپا مربوط به نشست اوت 1990 استراسبورگ تكمیل شد و موارد زیر به تعریف ارائه شده در دستورالعمل جامعه اروپا افزوده شد <<تحصیل، تملك یا استفاده از داراییهای به دست آمده از منابع غیرقانونی و نیز هرگونه مشاركت، مباشرت، دسیسه چینی برای ارتكاب اقدام به ارتكاب، یا كمك، ترغیب، تسهیل و پنهان كاری هرگونه جرم مرتبط با پولشویی>>.

گروه كاری اقدام مالی برای پولشویی (FATF ) در گزارش فرایند عمل با رفتار پولشویی را شرح داده است كه شامل اجزای زیر است:

- تبدیل یا انتقال مال با علم به اینكه چنین مالی از یك جرم كیفری حاصل شده است به منظور مخفی كردن یا تغییر ظاهر منشا غیرقانونی مال موردنظر یا كمك به شخصی كه مرتكب چنین جرمی شده است برای فرار از پیامدهای قانونی عمل خود.

- پنهان كردن یا تغییر ماهیت واقعی، منشا، محل، جابجایی یا مالكیت مال با علم به اینكه چنین مالی از فعالیت مجرمانه حاصل شده است.

- تملك، تصرف یا استفاده از مال با علم به اینكه چنین مالی حاصل فعالیتهای مجرمانه است.

گونه های پولشویی

پدیده پولشویی در هر كشور لزوماً به عواید به دست آمده از فعالیتهای بزهكارانه انجام گرفته شده در آن كشـــور محدود و منحصر نمی شود. درواقع ممكن است عواید به دست آمده از فعالیتهای مجرمانه در كشورهای دیگر نیز به كشور مفروض منتقل و در آن شسته شود. بنابراین، تعریف پولشویی باید دربرگیرنده آن بخش از عواید حاصل از جرائم رخ داده در یك كشور مفروض كه برای شسته شدن در دیگر نقاط جهان را از آن خارج می شود، نیز باشد با این رویكرد، چهارگونه قابل شناسایی پولشویی را می توان به شرح زیر برشمرد:

1 - پولشویی درونی: كه شامل پولهای كثیف به دست آمده از فعالیتهای مجرمانه و انجام شده، در داخل یك كشور، كه درهمان كشور نیز شسته می شود.

2 - پولشویی صادرشونده: شامل پولهای كثیف به دست آمده از فعالیتهای مجرمانه انجام شده در داخل یك كشور، كه درخارج از آن تطهیر می شود.

3 - پولشویی واردشونده: شامل پولهای كثیف به دست آمده از فعالیتهای مجرمانه انجام شده در سایر نقاط جهان كه در داخل یك كشور مفروض شسته می شود.

4 - پولشویی بیرونی: شامل پولهای كثیف به دست آمده از فعالیتهای مجرمانه انجام شده در سایر كشورها، كه در خارج از كشور نیز شسته می شود.

انواع پولهایی كه می تواند به صورت نا مشروع در جامعه مطرح باشد، به سه گروه پولهای كثیف و یا پولهای آغشته به خون ، پولهایی سیاه و پولهای خاكستری تقسیم می شود .

پولهای خاكستری ، درآمدهای حاصل از فروش كالا و یا انجام دادن كارهای تولیدی است، ولی از نظارت دولت پنهان می ماند و دولت از آنها بی اطلاع است كه معمولاldquo; برای فرار از مالیات این كارها را انجام می دهند .

پولهای سیاه پولهای حاصل از قاچاق كالا است ، به طوری كه درآمدهای حاصل از قاچاق كالا و شركت در معاملات پر سود دولتی كه خارج از عرف طبیعی در صورت می گیرد، باعث پیداش این پول می شود پولهای كثیف یا پولهای آغشته به خون ، مربوط به نقل و انتقال مواد مخدر است .

چگونگی پیدایش پولشویی

middot;پولشویی یک پدیده تاریخی است. نخستین بار فردی بنام آلکاپون گروهی به اسم آلکاپونها تشکیل داد و این گروه در جریان روز از مردم اخاذی میکردند و برای پنهان کردن از شیوه عمل خود، رختشویخانه (خشکشویی) تآسیس و به این طریق وانمود می ساختند که درآمد خویش را از این راه بدست میاورند و نه از راه نامشروع. و به این ترتیب اصطلاح پولشویی شکل گرفت. و ریشه در مالکیت خشکشویی ها توسط مافیا در ایالات متحده امریکا دارد و به دهه های 1920 و 1930 برمیگردد ولی با توجه به این که کاربرد این اصطلاح در منابع مکتوب پیش از دهه 1970 مشاهده نشده، به نظرمیرسد همان تشابه پولشویی با شستشویی لباس و......که کثافات در تمام موارد غیر قابل رویت گردیده و محو میشود منشآ کاربرد این اصطلاح در مورد پروسه باشد که پول های آلوده (75 درصد ) را تمیز جلوه میدهد .

مراحل پولشویی

پولشویی فرایندی پیچیده، مستمر، درازمدت و گروهی است كه به طور معمول در مقیاسی بزرگ انجام می شود و می تواند از محدوده جغرافیایی - سیاسی یك كشور فراتر برود.

براساس این فرایند عواید حاصل از فعالیتهای مجرمانه با گذر از مراحل مختلف وارد نظام مالی و فعالیتهای قانونی می شود و با پنهان ماندن منشا غیرقانونی آن، ظاهری قانونی می یابد. به طوركلی فرایند پولشویی دارای سه مرحله به صورت زیر است:

1 - جایگذاری: اولین مرحله از فرایند پولشویی، جایگذاری یا تزریق عواید از فعالیتهای مجرمانه به شبكه مالی رسمی با هدف تبدیل عواید از حالت نقدی به ابزارها و داراییهای مالی است كه یا برای سپرده گذاری در موسسات مالی خارجی به بیرون از مرزها انتقال داده می شود و یا برای خرید كالاهای با ارزش مانند آثار هنری، هواپیما، فلزات و سنگهای قیمتی به كار می رود. یا به صورت سپرده گذاری در بانكهای داخلی یا دیگر موسســات مالی رسمی و غیررسمی صورت می گیرد.

2 - لایه چینی: این مرحله كه درواقع جداسازی عواید حاصل از فعالیتهای مجرمانه از منشا یا فعالیتهای موجــــود آن است ازطریق ایجاد لایه های پیچیده ای از معاملات یافتن و انتقال مالی چندگانه با هدف مبهم ساختن فرایند حسابرسی و مجهول گذاشتن هویت طرفهای اصلی معامله و ناممكن كردن ردگیری منشا عواید مزبور صورت می گیرد.

3 - یكپارچه سازی: آخرین مرحله در فرایند پولشویی یكپارچه سازی یا فراهم كردن پوشش ظاهری مشروع و توجیه قانونی برای عواید حاصل از فعالیتهای مجرمانه است. چنانچه مرحله لایه چینی با موفقیت انجام شود عواید شسته شده با استفاده از طرحهای یكپارچه سازی، به نحوی وارد جریان اصلی اقتصادی می شود كه بازگشت به سیستم مالی، وجوه شكل و ظاهری قانونی یافته است.

فرایند پولشویی ممكن است به صورت جداگانه و متمایز یا به طور همزمان اتفاق افتد. چگونگی استفاده از این مراحل به سازوكارهای موجود برای پولشویی و شرایط سازمانهای مجرم بستگی دارد.

آثار پولشویی

الف) نقش پول شویی در ایجاد ركود - تورم

امروزه پیامد خاص اثر بخشی پول شویی در اقتصاد آگاه و كلاسیك دنیا بر دانشمندان و كارشناسان تحت امر كاملاٌ روشن گردیده است ،اثری كه غیر از فیلتر تنظیمی دولتها در امور مالی ،پولی،اقتصا دی ،اما بسیار موثر كه بعنوان عامل قوی و گریبانگیر قد علم می نما ید از جمله :
ایجادتورم : تورم همان انبساط پول وافزا یش نقد ینگی در دست مردم یك كشور بوده كه بموجب آن قدرت خرید و توانمندی سرمایه داران را در كسب درآمدهای نا برابر و حاصل از آن را افزا یش می بخشد. لذا پول بیشتر =خرید بیش تر ، به نفع سرمایه دارانی كه مانور پولی بالایی دارند می شود آشكار است این نابرابری د ر عرضه كالا وكسب درآمد های پولی ، به نفع سود جویان و دلالان شده كه ارمغان آن بدلیل ایجاد ناهمگونی در عرضه و تقاضا ، افزایش قیمت در سطوح داخلی وحتی بین المللی را نشانه می گیرد ، لذا تورم بعنوان یكی از آثار ورود پول از مجاری غیر قانونی سبب عدم توازن در چرخه اقتصادی می گردد .بعنوان مثال ورود قاچاق طلا ، ارزوسكه های غیر ضروری حاصل از فعالیت های اینترنتی ، چا پ اسكناس های جعلی واوراق بهادار با منشا ء جعل وبدون پشتوانه و بسیاری از پول های كثیف دیگررا از دید گاه اقتصادی می توان یاد كرد .

ایجادركود : ركود همان انقباض پولی وكاهش نقدینگی در سطح عمومی اقتصاد ملی هر كشور بوده و به موجب آن میزان و سرعت قانونی پول را با چا لشهای جدی مواجه می نماید بدین معنی كه با خروج ارز و كالا ها از مجاری غیر قانونی و سرمایه های فیلتر نشده ،سبب افزایش سطح تقا ضای مصرفی و سرما یه ای داخلی شده در نتیجه سیستم توازن بخشی الگوه های مصرفی وواسطه ای داخلی را بدلیل آثار قهری و جبری اش همراه با كمبود های تحمیلی و چا لش ها ی خود سرانه مواجه می سازد،بطوری كه اقتصاد ملی در مواقعی كه نیاز به تسریع جریان های مالی وپولی، مطابق متد و برنامه ریزیهای اقتصادی داشته را ،تحت تاثیر مانور های عملیاتی با رویكرد منفی و مخرب خویش قرار می دهد .بعنوان مثال تقلبات مالی الكترونیكی از جمله گلد كوئیست نمونه بارز آن است .همچنین قراردادهای نا برابر اقتصادی برون مرزی بدون كارشناسی ، سوق دلارها ی نفتی ودلالی ناشی از تجارت كشورهای حاشیه خلیج فارس به با نك های ایرانی صرفاٌ جهت دریافت سود بانكی بالا و اقدام به خروج آن ، وبسیاری از موارد دیگر..... به هر حال با گذراز این مرحله نقش دولت بعنوان ابزار كنترلی جهت در دست گرفتن امور نمایان می گردد

.

مهمترین آثار منفی اقتصادی پدیده پولشویی عبارتند از:

1 - تضعیف بخش خصوصی - پولشویان با هدف پنهان كردن عواید حاصل از فعالیتهای غیرقانونی خود، با استفاده از شركتهای پیشرو، عواید مزبــــــور را با وجوه قانونی مخلوط می كنند. از آنجایی كه این شركتها به وجوه غیرقانونی قابل توجهی دسترسی دارند كه به آنها كمك می كند تا محصولات و خدمات خود را با قیمتی كمتر از سطح قیمت بازار ارائه دهند این امر رقابت را برای شركتهای قانونی بسیار مشكل می كند و باعث بیرون راندن توسط شركتها و سازمانهای مجرم از بازار و تضعیف بخش خصــوصی قانونی در اقتصاد می شود.
2 - تضعیف یكپارچگی و تمامیت بازارهای مالی - موسسات مالی متكی به عواید حاصل از فعالیتهای مجرمانه در مدیریت مناسب دارائیها انجام به موقع تعهدات و عملیات خود با مشكلات و چالشهای بیشتری مواجه اند.
3 - كاهش كنترل دولت بر سیاستهای اقتصادی، در بعضی از كشورهای درحال توسعه این عواید غیرقانونی ممكن است میزان بودجه دولت را تحت الشعاع قرار دهد و در نتیجه كنترل دولت بر سیاستگذاری های اقتصادی را كاهش دهد.
درواقع، گاهی حجم زیاد دارائیهای انباشته شده مبتنی بر عواید حاصل از پولشویی، بازارها یا حتی اقتصادهای كوچك را در تنگنا قرار می دهد.
4 - اخلال و بی ثباتی در اقتصاد - اشخاصی كه اقدام به پولشویی می كنند به دنبال سود حاصل از سرمایه گذاری وجوه غیرقانونی خود در فعالیتهای اقتصادی نیستند، بلكه هدف آنها نگهداری اصل وجوه و عواید مزبور

ج) نقش گمرك در مبارزه با پولشویی از طریق سیستم واردات و صادرات :
خوشبختانه گمرك بعنوان یكی از كارآمد ترین ،قویترین و نزدیكترین سازمانها ی اقتصادی كشور در راستای كنترلی و آسیب شناسی پول شویی و راههای مبارزه با آن و توازن بخشی اقتصادی در چهارچوب وظایف اجرایی و عملیاتی است كه خط مشی های سیاست بازرگانی و اقتصادی كشور را بر عهده دارد .لذا با توجه به عوامل حاكم بر اقتصاد كشور ونیاز به اجرای سیا ستهای مالی و مبارزه با پدیده های آزاردهنده اقتصاد ملی ،از طریق هیات وزیران در خصوص تغییرات و اخذ حقوق ورودی (سود با زرگانی ) در واردات و حتی صادرات كالا های غیر نفتی و سا یر سیاستها ی مد نطر دولت اقتصادی را ، از وزارت بازرگانی و سازمان های ذی مدخل دریافت می دارد، از این روگمرك بعنوان ابزار حمایتی بخشی از سیاست های كلان اقتصادی دولت در بخش مصرفی و صنایع داخلی و ایجاد رفاه و امنیت شغلی جهت جبران خلاء ها و كمبود ها ی موجود بوده، و از همه مهمتر مسئول مستقیم كسب بخشی از درآمد های جاری دولت بعنوان بازوی راست وزارت اقتصاد و دارایی عمل می نماید .لذا روشن است گمرك با استمداد و بهره گیری از قوانین كشور اعم از قانون امور گمركی ومقررات تعرفه ای وقوانین مبا رزه با قاچاق كالا وارز،تشویق و ترغیب صادرات و حذف تشریفات زاید ، قانون یكسان سازی تشریفات ورود و خروج كالا و خدمات از كشور،وسا یر فاكتورهای لازم همراه با افزا یش دانش كاركنان و به روز رساندن اطلاعات كاربردی در جهت اجراء قوانین در قلمرو گمركی ، كارنامه قابل قبولی را از خود بجا گذاشته است
نتیجه :
با توجه به عوامل و راهكارهای مقابله با پول شویی كه بصورت تاروپودی نیازمند جهت استحكام اقتصاد ملی و اسلامی با یكد یگردر تعامل بوده ،لذا شناخت وپیشبرد اطلاعات جاری در چهارچوب هدفمند و كلیشه ای و منظم اقتصادی همراه با آگاهی و حسن مسئولیت در امور ،سبب شكل گیری فرهنگ توسعه یافته و حذف سرطان های اقتصادی شده ،در نتیجه بعنوان محرك افزایش سرمایه های مولد كشورعمل نموده ونهایتاٌ نمادی از موفقیت و سر بلندی برای ایران مقد س اسلامی در سطح ملی و فرا ملی را به نما یش خواهد گذاشت

آمار مربوط به پول شویی

با آنكه با توجه به ویژگی خاص فرایند پول شویی ، آمار و اطلاعات مربوط به آن در خارج از حوزه طبیعی آمارهای اقتصادی كشورها قرار دارد با این حال آمارهای تقریبی و مقدماتی در این باره همراه با سایر ارقام اقتصاد زیر زمینی داده شده است . به عنوان مثال در مورد ارقام پول شویی صندوق بین المللی پول (IMF )برآورد كرده است كه حجم كل پول شویی در دنیا مبلغی حدود 2 تا 5 در صد تولید نا خالص داخلی دنیا است این مقدار با توجه به ارقام تولید ناخالص داخلی سال 1996 بیانگر آن است كه حجم پول تطهیر شده در جهان در سال مذكور در حدود 590 میلیارد دلار تا 5/1 تریلیون دلار آمریكا بوده است .
تنها حد پایین ارقام یاد شده معادل ارزش كل تولیدات اقتصادی كشوری به اندازه اقتصاد اسپانیا است

مبانی فقهی جرم انگاری پول شوی:

الف) اكل مال به باطل:

یكی از مبانی فقهی جرم انگاری پول شوی اصل فقهی حرمت خوردن مال غیر بروجه باطل ونامشروع است خداوند متعال درقران كریم می فرماید: << لا تا كلوا اموالكم بینكم با الباطل..[1] [18] در این آیه شریفه از تصرف نا مشروع وباطل در مال دیگران نهی نموده است در نظام حقوقی اسلام همان گونه خود انسان دارای كرامت وشرافت است كسی حق ندارد به كرامت وشرافت انسانی اش تعرض نماید اموال انسان نیز دارای حرمت است كسی بدون مجوز قانونی وشرعی نمی تواند تصرف نماید<< انسان محترم است وهرچه به نحوی وابسته به او باشد نیز محترم است مال حاصل كوشش انسان است ودر نتیجه جزی از انسان است تجاوز به كرامت انسانی اوست وهركه به كرامت مردم تجاوز كند بایدآماده باشد كه دیگران نیز بر او تجاوز ورزند از این جهت است كه در تعبیر قرآنی خطاب متوجه همگان است وخداود همگان را به احترام به حقوق یگ دیگر فرمان می دهد<< لاتا كلوا اموالكم بینكم با الباطل>> طرق باطل همان طرقی است كه دین آنها را مردود شمرده وبر طبق تجارت یا معاملات مرضی الطرفین نباشد مثلا خوردن مال از راه قمار، یا خرید مشروبات الكلی یا مواد مخدر یا به حیله( كلاهبربرداری) سرقت باطل وحرام است[2] [19] صاحب مجمع البیان در تفسیرآیه شریفه می نویسد:<< واژه باطل در برابر حق است وهرچیزی بی اساس، ناشایسته ونا پایه دار وظالمانه گفته می شود اما در تفسیر این واژه درآیه شریفه دید گاه ها اندكی متفاوت است

الف) به باور گروهی منظور ازآن ربا وبهره كشی ظالمانه،قمار فریب خریدار هنگام داد ستد وهرگونه ستم اقتصادی است اید دید گاه از پنجمین امام نور نیز روایت شده شده است

ب) اما به باور برخی منظور این است كه دارای یگ دیگر رابدون پرداخت عوض یا قیمت آن وبی آنكه در خورآن باشید هزینه نكنید به با ورما دید گاه نخست بهتر است؛ زیرا كه مال وثروتی را انسان براساس موازین اخلاقی از دیگری بخورد ومصرف كند بدون عوض واستحقاق است اما خوردن باطل نیست[3] [20] علامه طباطبای می نویسد:<< منظور از اكل اموال مردم گرفتن آن ویا مطلق تصرف دران است كه بطور مجاز خوردن مال مردم نامیده می شود، مصحح این اطلاق مجازی آن است كه خوردن نزدیك ترین وقدیمی ترین عمل طبیعی است كه انسان محتاج به انجام آن است برای اینكه آدمی از اولین روز پیدایش اولین حاجتی كه احساس می كند واولین عمل كه بدان مشغول می شود تغذی است سپس رفته رفته به حوایج دیگری طبیعی خود ارزقبل لباس مسكن وازدواج پی می برد پس اولین تصرفی كه از خود در مال احساس می كند همان خوردن است وبهمین جهت هر قم تصرف وگرفتن ومخصوصا در مورد اموال را خوردن مال می نامند، واین اختصاص به لغت عرب ندارد. زبان فارسی وسایر لغات نیز این اصطلاح را دارند. كلمه اموال جمع مال است كه به معنای هرچیزی است كه مورد رغبت انسانها قرار بیگیرد وبخواهند مالك آن شوند وگویا این كلمه از مصدر میل گرفته شده ؛ چون مال چیزی است كه دل آدمی به سوی آن متمایل است[4] [21] در جای دیگر می نویسد: لا تا كلوا اموالكم بینكم... وقتی مقید شد بقید (بالباطل) نهی از معا ملات ناقله ازآن استفاده می شود یعنی معاملات كه نه تنها مجتمع را به سعادت ورستگاری نمی رساند بلكه ضرر هم می رساند وجامعه را به فساد وهلاكت می كشاند واین معا ملات باطل از نظردین عبارت اند از: امثال ربا وقمار ومعا ملات كتره كه طرفین ویا یك طرف نمی داند چه می دهد وچه می گیرد حدود ومشخصات كالا وبهاء مشخص نیست[5] [22]

دیگری می نویسد: مراد از اكل مطلق تصرف در مالی است كه انسان آن را از راه غیر مشروع به دست آورده باشد لفظ بینكم در این ایه آن را تخصیص می زند وبه مالی منحصر می كند كه از راه معاملات حرام به دستآمدهباشد از قبیل مبادلات ربوی ومبادلات كه به حرام استوار باشد همانند شراب، خوك مردار، غش وحیله وامثالآن، یعنی چیز های كه شریعت آنها را حرام می داند[6] [23]

سیره حكومتی امام علی(ع):

امام علی (ع) وقتی متصدی امر حكومت اسلامی می شود اقدامات اصلاح طلبانه خود را در پرایش خلاف های كه در زمان خلفای قبل ازایشان انجام شده بود آغاز می كند ویكی از موارد روشن مبارزه با جرم پول شوی است ایشان وقتی دیده بود كه اطرافیان عثمان از طریق درآمد های نا مشروع زرآندوزی نموده وبیت المال مسلمین را استفاده شخصی نموده ایشان فرمودند همه اموال باید به بیت المال برگردانده شود << والله لو وجدته قد تزوج به النساء وملك به الاماء لرددته فان فی العدل سعه ومن ضاق علیه العدل فالجور علیه اضیق[7] [24] درباره زمین های كه عثمان سهم ملت بود وبه اقوام خود واگذار كرده بود فرمود: به خدا سوگند اگرقباله زنان باشد ودر راه خرید كنیز مصرف شده باشد باز می گردانم؛ زیرا دراجرایی عدالت آسایش است وكسی كه طاقت عدل را نداشته باشد بطور حتم طاقت ظلم را ندارد>> هدف امام علی ازاین كار برقراری عدالت ومبازره با پول شوی ودرآمد های نا مشروع بود ایشان وظیفه داشت اموال نا مشروع بستگان عثمان را حساب رسی نمایند ولو آن دارای وثروت در جهت خرید كنیز ومصرف ازدواج ومهر زنان قرار گرفته باشد ؛ باگردش درمعاملات مشروعیت وحلیت نمی یابد ؛ زیرا منشاء آن نا مشروع است وتصرف در اموال عمومی مسولیت مدنی دارد كه باید اعاده بوضع سابق نمایند ومال را به بیت المال بر گردانند ولی مسولیت كیفری از این جملات امام استفاده نمی شود گرچند به عنوان خیانت در امانت می توان پول شوی بستگان عثمان را جرم انگاری كرد ؛ زیرا بیت المال مسلمین در دست حزب اموی امانت بود. وبرای آنان افزون بر مسولیت مدنی مسولیت كیفری نیز قایل شد.

روشهای پولشویی

در عملیات پولشویی، بعنوان یک فعالیت مجرمانه مالی، در آمد های که زائیده فعالیتهای غیر قانونی است به گونه ای با درآمد های حاصل از فعالیتهای قانونی در می آمیزد که امکان شناسایی و تفکیک آن ها از یکدیگر ممکن نیست و میتوان از این درآمدها ی غیر قانونی با حد اقل ریسک (خطر) برای فعالیتهای دیگر در آینده استفاده کرد .

امور زیر در فرایند پولشویی اهمیت دارد :

- منشا واقعی پول پنهان بماند.؛

- شکل پول تغییر کند یا با متاع با ارزش دیگری تبدیل گردد؛

- این پروسه مخفیانه طی شود؛

- از پول کثیف حفاظت مستمر به عمل آید.زیرا افرادی که در جریان پول شویی بوده اند، می دانند که اگرآنرا بدست آورند، تصاحب کننده اولی نمی تواند از آن شکایت کند .

شیوه های تطهیر پول پیچیده ومتنوع است، این شیوه ها به عوامل چون نوع خلاف انجام شده، نوع سیستم اقتصادی، قوانین و مقررات کشوریکه در آن جا خلاف صورت گرفته و نوع مقرراتی کشوری که پول در آنجا تطهیر می شود، بستگی دارد. از معمولترین و مهمترین شیوه های پولشویی این است که پول شویان برای کاهش جلب توجه مجریان قانون به عملیات پولشویی، مقادر زیاد پول نقد را به مقادر کوچکی تبدیل نموده و یا بطوری مستقیم در بانک سرمایه گذاری کرده و یا با آن ابزار های مالی چون چک، و غیره خریده در مکان های دیگر سپرده گذاری میکند و از شیوه های دیگر تطهیر پول، سرمایه گذاری موقت در موسسات تولیدی، تجاری قانونی، سرمایه گذاری در بازار های سهام و اوراق بها دار، ایجاد سازمان های خیریه قلابی، سرمایه گذاری در بازارهای طلا و الماس، شرکت در مزایده های اجناس هنری و کالاهای قدیمی (انتیک) و انتقال پول به کشور های دارای مقررات بانکی آزاد مانند کشور سویس اشاره نمود به صورتی که پول کثیف زمانی که در فعالیتهای قانونی وارد شده و سرمایه گذاری شود، و در طول گردش دست بدست شدن با پول های پاک مخلوط می شود، بطوریکه دیگر شناسایی آن نا ممکن می گردد. در یک کلیمه میتوان گفت که، سیستم مالی قانونی به مثابه گلوی بطری است که پول آلوده از آن عبور میکند و بطور معمول، در این فرآیند حیله های نامبرده شده بکار گرفته می شود و برای پنهان نگهداشتن منبع اصلی مال با پول کثیف، داد وستد های متعدد با شیوه های گوناگون انجام میدهند تا یافتن منبع اصلی را مشکل و پیچیده تر کنند و به این عمل لایه گذاری می گویند .

هم اکنون در بسیاری از کشور ها این گونه مؤسسه ها با عناوین و پوشش های به ظاهر قانونی در خدمت قاچاقچییان اند و به شست و شویی پول های کثیف می پردازند .

علاوه بر بانکهای سویسی که مشهور اند، پول های کثیف را بهتر از دیگران می شویند، در سطح جهان بانکهای متعددیست که در اختیار قاچاقچیان و شویندگان پول است و اغلب آنها با بانکهای سویسی در این جرم سازمان یافته فراملی شرکت دارند . برای مثال: در دهه هفتاد و هشتاد، یک شبه سرویس دهی به قاچاقچیان تحت پوشش و عنوان بانکهای بین المللی اعتبار و تجارت که در 73 کشور فعال بود، در اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 کشف و مدیران ان محکوم شدند این بانکها با بانکهای سویسی در پول شویی همکاری داشت .

در دهه های گذشته مدیران معتبر بیش از پنجاه کشور جهان از "قانون راز داری در قبال مشتریان"سخن میگفتند ولی در زمان حاضر، که فرآیند مخرب پول شویی رو به افزایش است، در بسیاری از کشور ها، چنین حقی در قوانین، به بانکها داده نشده است، چنان که قوانین امریکا، کانادا، استرالیا، زیلاند نو، کشورهای اتحادیه اروپا، جاپان و.........به بانکها اجازه نمیدهند در قبال بررسی های قانونی در باره سپرده های مشکوک به بهانه ی رازداری سکوت کنند و به همین جهت پولشویان به استفاده از شرکت های بازرگانی (تجارتی) و مراکز مالی در مراحل مختلف پولشویی به شدت روی آورده اند و نمونه های آنرا میتوان حتی در برخی هتل ها، قمار خانه ها (کازینوها)، بار ها، باشگاه ها، کلوپ های شبانه و بعضی سوپر مارکیت های بزرگ در شهر های استراتیژیک مشاهده نمود .

استفاده از معاملات تقلبی و صوری نیز در فرآیند پولشویی متداول است . یکی از شیوه های آن، سرمایه گذاری خصوصی در طرح های ساختمانی (ساخت و ساز) و حتی به ظاهر تحسین برانگیز، می باشد .

قاچاقچیان بطور معمول، در پول شویی سنتی از طریق سیستم های بانکی، روش <<انفجار ستاره>> را بکار می گیرند، در این شیوه حساب سپرده ای با پول های مختلط کثیف و پاک افتتاح می کنند و با سفارش های مکرر از طریق حواله های کتبی، تلگرافی، تلفنی، فاکس و....، پولها را به حساب های متعددی در کشور های گوناگون انتقال میدهند .

برخی از کشور ها مانند استرالیا، اتریش، ایتالیا، بلجیم، دانمارک، فنلند، فرانسه، المان، یونان، ایسلند، ایرلیند، لوکزمبورگ، هالند، زیلاند نو، ناروی، پرتگال، اسپانیا، سویدن، کشور های عضو خلیچ فارس، هنگ کنگ، ترکیه ایالات متحده امریکا و....، برای انتقال پول به کشور های دیگر، سقفی بین ده تا بیست هزار دالر مقرر کرده اند.تا به این وسیله از انتقال مبالغ کلان پول جلوگیری کنند ولی قاچاقچیان برای انتقال مقادیر کلان، علاوه برجابجا سازی که بحث مفصل را میطلبد، پول را به قسمت های کوچک تقسیم و برای انتقال آن از افراد مختلف استفاده می کنند . علرغم طاقت فرسا بودن، زمان بر بودن و پرهزینه بودن آن هنوز هم بکار گرفته میشود .

در دهه اخیر، پولشویی جنبه بین المللی پیدا کرده که توسعه سازمان تجارت جهانی و بهره گیری قاچاقچیان از افراد متخصص و حرفه ای بنابر این فرآیند <<به خصوص نقش انتقال الکترونی در فضای سایبر>> که پول شویی مدرن نامیده می شود و نیاز به اعمال فزیکی ندارد، این فرآیند به مشکل حل نشدنی در آورده شده است که زیانهای بسیار دارد از جمله آن که بر چرخه ی اقتصاد سالم کشور ها و در آمد دولتها از وصول مالیات، عوارض و.....لطمه می زند .

بیشترین بخش شست وشوی پول آلوده با قاچاق مواد مخدره ارتباط مستقیم دارد. به گونه ای که اگر قاچاق مواد مخدر ریشه کن شود فرآیند پولشویی نیز بسیار ناچیز خواهد شد، ولی از نظر سیاست جنایی باید گفت :

فرآیند پولشویی به پول حاصل از قاچاق مواد مخدر محدود نمی شود، بلکه تمامی مواردی را که شخص، پول بالنسبه کلانی از طریق غیر مجاز وخلاف قانون به دست آورده ویا برای فرار از مالیات وغیره شست وشو کند،شامل میشود .

middot;پولشویی در کجا انجام می گیرد؟

middot;انجام هر نوع فعالیت مجرمانه نیازمند شرایط ومحیط مناسب برای تححق آن جرم است. شناسایی این شرایط برای جلوگیری از وقوع جرم اهمیت زیاد دارد. بررسی ماهیت جرم پولشویی وشواهد موجود نشان میدهد که پولشویی در محیطی که شرایط زیر را داشته باشد قابل انجام خواهد بود .

- کریدور(دهلیز) فعالیتهای مجرمانه وغیرقانونی باشد .

- بخش های غیر رسمی اقتصادی فعال باشد .

- بخش های رسمی ، بخصوص بازار های مالی از کارایی لازم برخوردار نباشد .

- قوانین ضد پولشویی چندان فعال نباشد .

- ریسک عملیات پولشویی آنقدر قابل توجه نباشد .

- بازار های مالی بصورت حایشه ای وتوسعه نیافته، اما مرتبط با بازار های مالی پیشرفته وجود داشته باشد .

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: